Molenwerkgroep Oost-Groningen in het zonnetje
"Als je hier een tijdje bent, wil je niet meer weg"
Voor de rubriek ‘Vrijwilliger in het zonnetje’, ging wethouder Gert Engelkens in gesprek met de molenaars van Molenwerkgroep Oost-Groningen. Deze rubriek is ter waardering en promotie van het vrijwilligerswerk in Oldambt.
Wethouder Gert Engelkens bezocht onlangs Molen Edens. Daar maakten acht van de negen senioren hem wegwijs in de molenwereld. De conclusie? Ze zijn allemaal besmet met het virus van 'molenaar'. En hoeven daarvoor geen medicijn. "Als je hier een tijdje bent, wil je niet meer weg", klinkt het in koor.
De vier molens in de gemeente Oldambt - Molen Berg, Molen Dijkstra en Molen Edens in Winschoten en Udema's Molen in Ganzedijk - zijn in goede handen.
Een enthousiaste groep van negen mannen zorgt ervoor dat alle molens in goede conditie blijven. Naast het regelmatig draaien van de molens zijn de molenaars de ogen en oren van de molen. Ze plegen klein onderhoud en waarschuwen de gemeente en de molenmaker voor grotere mankementen. Op dit moment staan de molens helaas stil door problemen met de wieken. Gemeente Oldambt is bezig dit op te lossen.
De molenaars verdienen een plek in de rubriek 'Vrijwilliger in het zonnetje' van de gemeente Oldambt. "Ik zou het woord vrijwilliger willen inruilen voor hobbyist", zegt Michel Steemers. "Er komt meer bij kijken dan je denkt. Het duurt wel een paar jaar voor je dit werk kunt doen. Het vraagt vakkennis. Je onderhoudt wel een monument van een miljoen euro."
Een deel van deze molenaars kwam met de molens in aanraking dankzij de eind 2017 op 85-jarige leeftijd overleden Bé Oomkens. Zijn naam én die van de molens in Winschoten werden vaak in één adem genoemd. Sprak je met Oomkens, dan was je verkocht. Of vader was molenaar. "Het molenaar zijn zit in je bloed", zegt Paul Casteleijn. "Het meel kruipt waar het niet gaan kan. Mijn pa was molenaar", grinnikt Jan Kugel.
Wil Winschoten de bijnaam Molenstad (de drie molens staan dicht bijeen in het centrum) behouden, dan is de overdracht van het molenaar zijn nodig. Nico Holman: "Als ik zo om me heen kijk dan denk ik dat een deel van ons hier over tien jaar niet meer actief is." Derk Klungel vult aan: "Daarom moeten we de geschiedenis en cultuur van de molens overdragen aan anderen."
De pas 14-jarige Twan de Vries uit Midwolda is wat dat betreft het beste voorbeeld. Deze tiener is bijzonder geïnteresseerd in molens en het werk van molenaars. Het moet wel heel gek zijn wil Twan straks niet een van de nieuwe molenaars in de gemeente Oldambt zijn. Derk Klungel: "Scholen van het basis- en voortgezet onderwijs komen hier al langs. De kinderen zien het liefst dat de wieken draaien. Helaas kan dat hier niet." Alle molenaars zijn ervan overtuigd dat, wanneer de wieken wel draaien, veel (groot)ouders met hun (klein)kinderen langskomen.
Jan Kugel weet dat jongeren - dertigers - afhaken omdat de opleiding tot molenaar ze te veel tijd kost. De verandering van de pensioengerechtigde leeftijd was ook niet in het voordeel van de Oldambtster molenaars. "Die leeftijd ging naar 67 jaar, waar eerder mensen op hun zes- of achtenvijftigste met de vut gingen. Die laatste groep had nog een heel leven voor zich." En zocht naar één of meerdere hobby's. De molenaarsopleiding was een optie. Om meer kandidaat-molenaars te krijgen, moet de opleiding aantrekkelijker worden gemaakt, vindt Casteleijn.
Belangstellenden kunnen vrijblijvend binnenstappen in Molen Edens aan de Nassaustraat. Ze schuiven aan tafel bij deze groep. Door alleen al te luisteren naar al die mooie verhalen van de molenaars kan het haast niet anders dan dat je enthousiast wordt om ook de molenaarsopleiding te volgen.
Wethouder Gert Engelkens: “Vrijwilligers zijn gewoon onmisbaar om voorzieningen in onze gemeente in stand te houden. Bij elk werkbezoek, dat we ter promotie van het vrijwilligerswerk maken, voel en zie je gedrevenheid bij de vrijwilligers om de leefbaarheid en levendigheid in Oldambt een boost te geven. Alle waardering voor onze molenaars om Oldambt als molengemeente op de kaart te blijven zetten en hartelijk dank voor dit waardevolle en uitermate plezierige bezoek!”
Michel Steemers (twaalf jaar molenaar), Gerard Murris (vijfenveertig jaar molenaar), Hemmo Poppen (In de jaren 70 van de vorige eeuw zes jaar molenmaker, nu alweer bijna zeven jaar molenaar), Jaap Rieks (sinds twee jaar molenaar), Nico Holman (27 jaar molenaar), Paul Casteleijn (vijf jaar molenaar), Jan Kugel (bijna achttien jaar molenaar) en Derk Klungel (zestien jaar molenaar) waren bij het gesprek met wethouder Gert Engelkens aanwezig. Derk Grofsmid is langdurig uit de running.